نشست علمی حضوری–مجازی تاریخ نفت و مسأله صنعتی شدن کرمانشاه(به مناسبت روز ملی شدن صنعت نفت  ایران)

مرکز مطالعات تاریخی (اسناد، آرشیو و موزه) و انجمن ایرانی تاریخ  مرکز استان کرمانشاه با همکاری: دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه رازی، معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه رازی، انجمن علمی مهندسی نفت دانشگاه رازی، انجمن علمی دانشجویی تاریخ دانشگاه رازی، انجمن علمی تاریخ دانشگاه الزهرا (س) در تاریخ 21 اسفند 1402، در دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی؛ نشست حضوری – مجازی با عنوان: «تاریخ نفت و مسأله صنعتی شدن کرمانشاه» را با حضور: دکتر روح اله بهرامی، عضو هیئت علمی گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی، دکتر فرهاد دانش نیا، عضو هیئت علمی­ گروه علوم­ سیاسی و روابط بين الملل دانشگاه رازی، مهندس فرهاد کاویانی، مدیر عامل پالایش نفت کرمانشاه و فرشته ازره، دانشجوی دکتری تاریخ و پژوهشگر مطالعات تاریخ نفت برگزار کرد. دبیر این نشست هم دکتر مهدی عزتی، عضو هیئت علمی گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی بودند. ایشان در ابتدا پس از معرفی سخنرانان مقدمه ای را در خصوص اهمیت نفت و مسئله صنعتی شدن نفت در کرمانشاه بیان کردند، سپس از سخنرانان نشست دعوت نمودند که مباحث خویش را ارائه نمایند.

در این قسمت فرهاد کاویانی بحث خود را آغاز کردند. ایشان به اختصار پیرامون نحوه شکل گیری پالایشگاه و نحوه استخراج نفت در نفت شهر کرمانشاه سخن گفتند و ضمن اشاره ای مختصر به وضعیت نفت کرمانشاه از زمان پیدایش تا دوره معاصر به مشکلات پالایشگاه و تنگ نامه‌ای آن بخصوص در دوران جنگ تحمیلی  و پس از آن  اشاره کردند.

ایشان اولویت پالایشگاه،  وضعیت سرمایه گذاری، عملکرد و وضعیت فعلی فعالیت های  پالایشگاه نفت کرمانشاه، ظرفیت‌های تولیدی ، وضعیت استاندارد، اقدامات و سرمایه‌گذاری های صورت گرفته، همچنین نقاط قوت و ضعف موجود مثل ناخالصی های نفت و بنزین، و برنامه های پالایشگاه در جهت ارتقاء کیفیت نفت و بنزین و همچنین نحوه تقویت کارکرد و عملکرد پالایشگاه و  رفع دغدغه های موجود در مورد فعالیت بخش خصوصی را بیان نمودند.

در این بخش دکتر فرهاد دانش نیا عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه رازی به سخنرانی پرداختند و به اهمیت نقش نفت در اقتصاد ایران به ویژه استان کرمانشاه اشاره کردند. سپس نقش دولت و بازار را در اقتصاد نفت بیان نمودند و در این راستا با آسیب شناسی علمی به مقایسه عملکرد ایران و کشورهای عربی در حوزه بهره برداری از نفت و هزینه های آن در بهبود زندگی مردم پرداختند و در این خصوص پیشنهاداتی را ارائه دادند.

 در ادامه نیز درباره رقابت با کشورهای همسایه و شیوه تولید نفت و ارتقای دانش فنی و بازاریابی نفتی هنگام تحریم سخن گفتند و به نقد و بررسی سیاست گذاری های وضعیت  موجود توجه به افق ها و چالش ها و دغدغه های پیش رو را مطرح کردند، آینده نگری  در بر نامه ها، توجه به ایجاد ظرفیت های پایدار و تعریف افق ها و چشم اندازهای مناسب به منظور ایجاد رفاه و احساس رضایت اجتماعی را یکی از مولفه های جدی در آثار فعالیت ها صنعتی و سرمایه گذاری اثر بخش و پویا قلمداد کردند.

در پایان ایشان طرح و گسترش این گونه مباحث و بررسی علمی‌ آنها در دانشگاه با حضور اصحاب دانش و مدیران میدانی را برای پیشبرد امور شرط لازم و ضروری برای خروج از بن بست ها و چالش ها در زمینه صنعت نفت دانستند.

در این قسمت دکتر روح اله بهرامی عضو هیئت علمی گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی و رئیس انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه صحبت خود را با عنوان « کرمانشاه از صنایع سنتی و مستظرفه  تا صنعت شبه مدرن» را آغاز کردند. ایشان با نگاهی تاریخی به مقوله نفت، اهمیت پیشینه آن و تاثیر نفت در جامعه ایرانی به خصوص کرمانشاه داشتند. همچنین به تاریخچه استخراج و نحوه استفاده و کاربردهای نفت در دوران کهن بسان رنگ کردن قبور، درمان امراض، کارکردهای نظامی، دریایی (ساخت کشتی های جنگی و نفت اندازی)، عمرانی و صنعتی آن پرداختند.ایشان به تشریح اقدامات انجام شده توسط گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی و انجمن ایرانی تاریخ مرکز استان کرمانشاه در خصوص گسترش مطالعات تاریخی و اسناد تاریخ نفت و به غیبت بخش های دولتی و خصوصی در حمایت از مطالعات تاریخی پرداخته و به برخی اقدامات و دستاوردهای علمی و دانشگاهی اشاره کردند و به برخی اقدامات در ساخت مستندهای رنگ نفت و کمپانی و نیز هدایت تحقیقات اکادمیک در حوزه تاریخ نفت را شرح دادند. در ادامه ایشان با ارائه تقسیم بندی تاریخ صنعت در کرمانشاه پیش از صنعت نفت پرداختند و نهضت ملی شدن نفت و تلاش های دکتر مصدق و آیت اله کاشانی در ایران و برخی قهرمانان ملی کرمانشاه نظیر ایرج هندسی و رکن الدین حجتی و...اشاره نمودند. ایشان صنعت نفت در کرمانشاه را صنعتی شبه مدرن و نفت بنیاد قلمداد کردند و به طرح دیدگاههای خود در این زمینه پرداختند. همچنین به تلاش گروه علوم تاریخی برای تاسیس گروه مطالعات تاریخ صنعت و صنایع نفتی اشاره کردند و لزوم توجه جدی به این امر را یادآور شدند.

در این قسمت فرشته ازره پژوهشگر تاریخ نفت و دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی راجع به تحقیقاتی که در این حوزه انجام دادند صحبت نمودند. در ابتدا ایشان ضمن تشکر از جناب آقای دکتر روح اله بهرامی و معاونت پژوهشی دانشگاه رازی، به تاریخچه صنعت نفت در کرمانشاه با تکیه بر اسناد و منابع تاریخی پرداختند و اقدامات انجام شده در این خصوص و دستاوردهای پژوهشی خویش در باره نفت کرمانشاه را شرح دادند. در ادامه به حفر نخستین چاه نفت در ایران یعنی چیاسرخ در کرمانشاه اشاره کردند و امکانات موجود در آنجا و نیز ابزار آلات حفاری و استخراج نفت کرمانشاه در عصر قاجار را شرح دادند. همچنین ایشان ضمن  اشاره به روند تاسیس موسسات نفتی در کرمانشاه و اقدامات شرکت نفت ایران و انگلیس با شکل گیری ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و مدنی شهر نفتی  نفت شهر و شکل گیری اعتصابات کارگری اشاره کردند. سپس به تاسیس صنایع جانبی نفت نظیر صنعت بری، کارخانه های حلب سازی، ماشین سازی دستگاه های نفت، مونتاژ، یخ سازی برای کارکنان شرکت نفت و تصفیه خانه نفت در کرمانشاه را بیان کردند. ایشان در پایان سخنان خود به تاریخ نفت شهر در حوزه کشف و استخراج نفت پرداختند که این شهر در زمان گذشته شهری مدرن محسوب می شده را شهری نفت بنیان دانستند و در پایان حمایت از پژوهش ها و مطالعات حوزه نفت و صنعت را خواستار شدند.

 

شناسه : 19051041