معرفی مرکز - مرکز مطالعات تاریخی
مرکز مطالعات تاریخی (اسناد،آرشیو و موزه )
center for historical studies (documents, archives and museums)
طرح تأسیس این مرکز در جلسه 1399/4/28 هیأت رئیسه دانشگاه و در تاریخ 1400/11/24 در شورای پژوهش و فناوری دانشگاه به تصویب رسید و دکتر روح اله بهرامی (عضو هیأت علمی گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی) به عنوان مؤسس و مدیر این مرکز انتخاب شدند و تا زمستان 1400 این مسئولیت را عهدهدار بودند. در حال حاضر، دکتر مهدی عزتی (عضو هیأت علمی گروه علوم تاریخی دانشگاه رازی) به عنوان مدیر مرکز منصوب شده اند.
مرکز مطالعات تاریخی اسناد،آرشیو و موزه دانشگاه به منظور توسعه و تقویت علوم انسانی و مطالعات تاریخی و فرهنگی با بهرمندی از ظرفیتها، تخصصها و مهارتهای آموزشی در زمینه اسناد و مدارک تاریخی نهادهای علمی(دانشگاه رازی) تحت نظارت گروه علوم تاریخی و انجمن ایرانی تاریخ با تصویب هیئت رئیسه دانشگاه رازی و در قالب یک طرح علمی و اجرایی بر اساس اهداف و کارکردهای زیر تأسیس شده است:
اسناد و مدارک تاریخی منبع شناخت هویت و فهم و شکل گیری دگرگونیها و تحولاتی است که در عرصه حیات انسانی رخ می دهد. بدون تردید بازنگری، شناخت و چگونگی این تحولات و دگرگونیها در جوامع انسانی با عنوان رهآورد تکاپوی انسان جز در نگاه به گذشته و نقد هویت تکوین یافته مقدور نخواهد شد. جامعه انسانی در همه عرصههای وجودی مختلف حیات خویش در جستجوی راهی به منظور فهم حرکت خویش و اهتمام برای نوسازی و تکامل راهی است که میپیماید. فهم و شناخت تحولات تاریخی و هویت تکوین یافته انسان در مسیری که پیموده است جز از طریق اسناد و مدارک باز مانده از این تحولات میسر نخواهد شد.از این رو این مرکز دو رسالت عمده برای خود تعریف کرده است؛ اول گردآوری اسناد و مدارک کرمانشاه و مطالعات کرمانشاه شناسی و دیگری گردآوری و ساماندهی اسناد آموزش عالی در غرب کشور به ویژه دانشگاه رازی به عنوان مادر بسیاری از مراکز آموزشی در غرب کشور است. بدیهی است که شناخت سرگذشت دانش و دانشگاهها، سرشت و خدمات علمی و آموزشی نهادهای علمی جز در پرتو گردآوری منابع و اسناد تاریخی و مطالعه هزاران هزاران برگ اسناد و مدرک علمی و آموزشی که در مراکز و مؤسسات متعدد اعم از نهادهای وزارت علوم، نهادهای سیاسی، نهادهای برنامهریزی و نهادهای قانونی و مدنی در استان و در سطح ملی و منطقهای وجود دارد، ممکن نخواهد بود.
امروز یکی از نیازهای اساسی ما برای بازنگری در نتیجه اقدامات نهادهای علمی مطالعه و بررسی اسناد و مدارک علمی و فراهم آوردن پایگاهی مناسب برای این گونه مطالعات است. لذا مسأله تأسیس مرکز مطالعات تاریخی اسناد و مدارک،آرشیو و موزه دانشگاه و ایجاد موزهای به عنوان آیینهی نمایش چهره، مسیر و حرکت دانشگاه میتواند نقش مهمی در بازشناسی، تحول، برنامهریزی و تغییر در ساختار وکارکرد نهاد علم را فراهم سازد و زمینهی گسترش مطالعات اسنادی و تاریخی نهاد علم را فراهم نماید. احساس هویت و تشخص بخشیدن به دستآوردها، مسیرهای طی شده و نمایش آن بخشی از خاطره و تجلی وجود ارزشمند دانشگاه برای جامعه دانشگاهیان و کارگزاران آموزش عالی در سطوح استانی، منطقه ای و ملی بشمار میرود و تنها راه چنین تشخصی با تأسیس مرکز اسناد و مدارک تاریخی، آرشیو و موزه به عنوان شناسنامه و هویت دانشگاه محقق خواهد شد.
بنابراین تأسیس مرکز مطالعات تاریخی اسناد، آرشیو و موزه دانشگاه جایگاهی را فراهم خواهد ساخت که کار نامه دانشگاه از روزگار تأسیس تا به امروز همواره در ابعاد مختلف تحولات تاریخی خود در حوزههای مختلف علمی، آموزشی، پژوهشی و... مورد بررسی قرار گیرد. همچنین ایجاد موزه و آرشیو اسناد تاریخی دانشگاه نیز محلی برای بازنگری گذشته و حافظه این نهاد و نمایش تجلی اراده جامعه علمی در مسیر حرکت گذشته آن تا به امروز محسوب میشود و میتواند مرکزی برای بازدیدهای کارگزاران آموزش عالی، اعضای هیئت علمی، دانشجویان، آحاد و اقشار مختلفی از جامعه باشد که علاقمند هستند هویت دانشگاه،گذشته، نمادها، اسناد و مدارک، نشانها، دستاوردها و تحولات آن را به شکل ملموس و به عینه نظاره کنند. تأسیس دو رکن: آرشیو اسناد و موزه اسناد تاریخی علاوه بر بهرهبرداریهای علمی و تخصصی در زمینه مطالعات تاریخی دانشگاه و آموزش عالی میتواند به تقویت مهارتها و آموزشهای تخصصی دانشجویان رشتههای علوم تاریخی و تقویت روحیه کارآفرینی برای دانشجویان و اساتید در دانشگاه رازی، استان کرمانشاه و منطقه منجر شود و به دانشگاه هویتی زنده و پویا ببخشد.
ماموریت دوم این مرکز گردآوری اسناد و مدارک و نسخ خطی و مکاتبات تاریخی کرمانشاه شناسی است. کرمانشاه از کهنترین ازمنه و ادوار پیشا تاریخی و در سراسر دوران تاریخی یکی از درخشانترین کانونهای اجتماعی حیات انسانی بوده است. در تمام نواحی این سرزمین که امروز تحت عنوان استان کرمانشاه شناخته میشود از مراکز تاثیرگذار در تاریخ ایران ِدوران باستان ، اسلامی و معاصر بوده است. گردآوری اسناد و مدارک تاریخی کانون های اجتماعی بشری، اسناد و مدارک ایلات و عشایر، جوامع، مذاهب، اقوام و فرهنگ های مختلف در این سرزمین، مطالعات هویتی و تاریخنگاری محلی کرمانشاه با رویکردهای مختلف یکی از ضرورتهای اجتناب ناپذیر برای فهم وضعیت اکنون و تحول در آینده خواهد بود. بنابرین رسالت مهم مرکز مطالعات تاریخی فراهم آوردن زمینه های مناسب برای توسعه کرمانشاه شناسی و تاریخ نگاری محلی کرمانشاه و گردآوری اسناد و مدارک، نسخ خطی، اسناد خانوادگی، مطالعه و تحقیق سیر تحولات تاریخ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی این استان است. انتشار اسناد تاریخی، برپایی نمایشگاه آثار تاریخی، نشست های علمی وتخصصی، بزرگداشت شخصیت های تاریخی، برگزاری همایش ها و سایر برنامه های علمی در حوزه کرمانشاه شناسی از ماموریت های مهم این مرکز می باشد.
مرکز مطالعات تاریخی اسناد،آرشیو و موزه دانشگاه به منظور توسعه و تقویت علوم انسانی و مطالعات تاریخی و فرهنگی با بهرمندی از ظرفیتها، تخصصها و مهارتهای آموزشی در زمینه اسناد و مدارک تاریخی نهادهای علمی(دانشگاه رازی) تحت نظارت گروه علوم تاریخی و انجمن ایرانی تاریخ با تصویب هیئت رئیسه دانشگاه رازی و در قالب یک طرح علمی و اجرایی بر اساس اهداف و کارکردهای زیر تأسیس شده است:
اسناد و مدارک تاریخی منبع شناخت هویت و فهم و شکل گیری دگرگونیها و تحولاتی است که در عرصه حیات انسانی رخ می دهد. بدون تردید بازنگری، شناخت و چگونگی این تحولات و دگرگونیها در جوامع انسانی با عنوان رهآورد تکاپوی انسان جز در نگاه به گذشته و نقد هویت تکوین یافته مقدور نخواهد شد. جامعه انسانی در همه عرصههای وجودی مختلف حیات خویش در جستجوی راهی به منظور فهم حرکت خویش و اهتمام برای نوسازی و تکامل راهی است که میپیماید. فهم و شناخت تحولات تاریخی و هویت تکوین یافته انسان در مسیری که پیموده است جز از طریق اسناد و مدارک باز مانده از این تحولات میسر نخواهد شد.از این رو این مرکز دو رسالت عمده برای خود تعریف کرده است؛ اول گردآوری اسناد و مدارک کرمانشاه و مطالعات کرمانشاه شناسی و دیگری گردآوری و ساماندهی اسناد آموزش عالی در غرب کشور به ویژه دانشگاه رازی به عنوان مادر بسیاری از مراکز آموزشی در غرب کشور است. بدیهی است که شناخت سرگذشت دانش و دانشگاهها، سرشت و خدمات علمی و آموزشی نهادهای علمی جز در پرتو گردآوری منابع و اسناد تاریخی و مطالعه هزاران هزاران برگ اسناد و مدرک علمی و آموزشی که در مراکز و مؤسسات متعدد اعم از نهادهای وزارت علوم، نهادهای سیاسی، نهادهای برنامهریزی و نهادهای قانونی و مدنی در استان و در سطح ملی و منطقهای وجود دارد، ممکن نخواهد بود.
امروز یکی از نیازهای اساسی ما برای بازنگری در نتیجه اقدامات نهادهای علمی مطالعه و بررسی اسناد و مدارک علمی و فراهم آوردن پایگاهی مناسب برای این گونه مطالعات است. لذا مسأله تأسیس مرکز مطالعات تاریخی اسناد و مدارک،آرشیو و موزه دانشگاه و ایجاد موزهای به عنوان آیینهی نمایش چهره، مسیر و حرکت دانشگاه میتواند نقش مهمی در بازشناسی، تحول، برنامهریزی و تغییر در ساختار وکارکرد نهاد علم را فراهم سازد و زمینهی گسترش مطالعات اسنادی و تاریخی نهاد علم را فراهم نماید. احساس هویت و تشخص بخشیدن به دستآوردها، مسیرهای طی شده و نمایش آن بخشی از خاطره و تجلی وجود ارزشمند دانشگاه برای جامعه دانشگاهیان و کارگزاران آموزش عالی در سطوح استانی، منطقه ای و ملی بشمار میرود و تنها راه چنین تشخصی با تأسیس مرکز اسناد و مدارک تاریخی، آرشیو و موزه به عنوان شناسنامه و هویت دانشگاه محقق خواهد شد.
بنابراین تأسیس مرکز مطالعات تاریخی اسناد، آرشیو و موزه دانشگاه جایگاهی را فراهم خواهد ساخت که کار نامه دانشگاه از روزگار تأسیس تا به امروز همواره در ابعاد مختلف تحولات تاریخی خود در حوزههای مختلف علمی، آموزشی، پژوهشی و... مورد بررسی قرار گیرد. همچنین ایجاد موزه و آرشیو اسناد تاریخی دانشگاه نیز محلی برای بازنگری گذشته و حافظه این نهاد و نمایش تجلی اراده جامعه علمی در مسیر حرکت گذشته آن تا به امروز محسوب میشود و میتواند مرکزی برای بازدیدهای کارگزاران آموزش عالی، اعضای هیئت علمی، دانشجویان، آحاد و اقشار مختلفی از جامعه باشد که علاقمند هستند هویت دانشگاه،گذشته، نمادها، اسناد و مدارک، نشانها، دستاوردها و تحولات آن را به شکل ملموس و به عینه نظاره کنند. تأسیس دو رکن: آرشیو اسناد و موزه اسناد تاریخی علاوه بر بهرهبرداریهای علمی و تخصصی در زمینه مطالعات تاریخی دانشگاه و آموزش عالی میتواند به تقویت مهارتها و آموزشهای تخصصی دانشجویان رشتههای علوم تاریخی و تقویت روحیه کارآفرینی برای دانشجویان و اساتید در دانشگاه رازی، استان کرمانشاه و منطقه منجر شود و به دانشگاه هویتی زنده و پویا ببخشد.
ماموریت دوم این مرکز گردآوری اسناد و مدارک و نسخ خطی و مکاتبات تاریخی کرمانشاه شناسی است. کرمانشاه از کهنترین ازمنه و ادوار پیشا تاریخی و در سراسر دوران تاریخی یکی از درخشانترین کانونهای اجتماعی حیات انسانی بوده است. در تمام نواحی این سرزمین که امروز تحت عنوان استان کرمانشاه شناخته میشود از مراکز تاثیرگذار در تاریخ ایران ِدوران باستان ، اسلامی و معاصر بوده است. گردآوری اسناد و مدارک تاریخی کانون های اجتماعی بشری، اسناد و مدارک ایلات و عشایر، جوامع، مذاهب، اقوام و فرهنگ های مختلف در این سرزمین، مطالعات هویتی و تاریخنگاری محلی کرمانشاه با رویکردهای مختلف یکی از ضرورتهای اجتناب ناپذیر برای فهم وضعیت اکنون و تحول در آینده خواهد بود. بنابرین رسالت مهم مرکز مطالعات تاریخی فراهم آوردن زمینه های مناسب برای توسعه کرمانشاه شناسی و تاریخ نگاری محلی کرمانشاه و گردآوری اسناد و مدارک، نسخ خطی، اسناد خانوادگی، مطالعه و تحقیق سیر تحولات تاریخ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی این استان است. انتشار اسناد تاریخی، برپایی نمایشگاه آثار تاریخی، نشست های علمی وتخصصی، بزرگداشت شخصیت های تاریخی، برگزاری همایش ها و سایر برنامه های علمی در حوزه کرمانشاه شناسی از ماموریت های مهم این مرکز می باشد.
